چرخ ریسک بزرگ/ great tit / Parus major

[P@RSA]

شکل های مختلفی از این پرنده را در رنگ های مختلف در سراسر گستره زیستگاهی وسیع که به خود اختصاص داده است، می توان یافت. اما غالباً پرهایش آبی و زرد و فرق سرش سیاه است و نیز نوار سیاهی تا وسط سینه اش کشیده شده است. البته در پرنده نر، این نوار سیاهرنگ در قسمت شکم پهن تر می شود.


پرنده ای است پر سر و صدا و گاهی سلطه طلب و پرخاشگر.


در فصل جفت گیری در گروه های خانوادگی بزرگی زندگی می کند و گاهی به دسته های مختلط پرندگان دیگر ملحق می شود.


غذایش را از روی درختان و سطح زمین به دست می آورد و از حشرات، عنکبوت ها، کرم ها و نرم تنان کوچک و همچنین دانه ها، میوه ها و بویژه میوه های مغزدار (گردو ، فندق) و شکوفه ها تغذیه می کند. منقار نیرومندش را مثل چکشی به میوه های مغزدار می کوبد تا از مغز آنها استفاده کند.


پرنده نر پیش از جفت گیری، پرنده ماده را به سوی خود می خواند و او را تعقیب می کند. پرنده نر و ماده با کمک هم لانه را در سوراخی روی درخت یا دیوار یا درون جعبه آشیانه سازی از موادی مانند خزه ها و علف ها می سازند و درون آن را با لایه ای از مو و کرک نرم آستر می کنند.


پرنده ماده 13 یا 14 روز و به ندرت 12 تا 16 روز روی تخم ها که تعدادشان از 5 تا 11 عدد متغیر است، می خوابد و پس از تولد جوجه ها، پرنده نر نیز در تغذیه و مراقبت از جوجه ها به او کمک می کند.


تعداد دفعات تخم گذاری، گاهی به دو بار در سال بالغ می شود.


منبع: دائرةالمعارف حیوانات / نشر قاف