ونوس حشره خوار / Venus flytrap / Dionaea muscipula

[Am!r]

نام علمی : Dionaea muscipula

نام عمومی :  venus flytrap  (ونوس حشره خوار)


ونوس حشره خوار / Venus flytrap / Dionaea muscipula 

خانواده : Droseraceae

منشاء : جنوب شرق ایالات متحده(کارولینای شمالی و جنوبی)البته جمعیتهایی هم در نیوجرسی و فلوریدا مشاهده شده که احتمال میرود منشاء طبیعی نداشته و حضور این گیاه در این مناطق ناشی از دخالت انسان باشد.

مشخصات ظاهری (نوع وحشی نه انواع پرورشی) :
ونوس حشره خوار گیاهیست بوته ای شکل که پهنای هر بوته آن به حدود 20 سانتیمتر میرسد.هر برگ شامل یک دمبرگ پهن و یک بخش تغییر شکل یافته که تله را تشکیل داده و طولی حدود 2 سانتیمتر دارد میباشد.
بخش مرکزی داخل تله ها معمولا قرمز رنگ و لبه های هر یک از دو کفه تله با یک ردیف 14 تا 20 عددی زوائد شانه ای شکل پوشیده شده که هنگام بسته شدن در میان هم قرار گرفته و راه خروج را میبندند.گلهای سفید رنگ ونوس بصورت خوشه ای و برروی شاخه ای به طول 15 تا 45 سانتیمتر ظاهر میشوند و دارای پنج کاسبرگ و پنج گلبرگ مساوی باهم به طول حدود 12 میلیمتر هستند.تعداد پرچمها 15 تا 20 عدد و در صورت تلقیح تعداد زیادی بذرهای سیاه رنگ در داخل کپسولهای گرد گیاه تشکیل میشود.

نور: گرچه ونوس حشره خوار را میتوان در شرایط کم نورتری مثل قرار دادن در فاصله 30 سانتیمتری لامپ فلورسنت هم پرورش داد اما این گیاه ذاتا نیازمند نور زیاد است و برای رسیدن به حداکثر پتانسیل باید آنرا در معرض آفتاب قرار داد.میزان شدت نور به شرایط محیطی بستگی دارد و از آفتاب کامل در مناطق خنک یا با رطوبت نسبی بالا تا تنها اکتفا کردن به آفتاب اوایل صبح و محافظت از آفتاب ساعات گرم روز در مناطق گرم و خشک متغییر است.ضمنا توجه داشته باشید که جهت پیشگیری از آفتاب سوختگی،گیاهانیکه که به شرایط کم نور عادت کرده اند را باید به مرور با شدت نور بالاتر سازگار کرد.

بستر کاشت : خزه اسفاگنوم(تنها در گلدانهای بلند)،پیت،ترکیب پیت و ماسه سیلیس.اخیرا کوکوپیت هم با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته اما باید توجه داشت که با توجه به حساسیت گیاهان حشره خوار به املاح اولا بستر مورد استفاده نباید از ترکیباتیکه آزاد کننده املاح هستند تشکیل شده باشد و ثانیا حتی بستر مناسب نیز باید پیش از استفاده به میزان کافی با آب مقطر یا آب دیونیزه شستشو داده شود که املاح موجود در آن به حداقل ممکن برسد.

آبیاری : در فصل رشد بخصوص در مورد گیاهانیکه در معرض تابش مستقیم آفتاب هستند،گلدان باید بطور دائم در ظرفی حاوی آب مقطر قرار داده شود،میزان ارتفاع آب بستگی به ارتفاع گلدان داشته و بهتر است سطح آب به گونه ای تنظیم شود که تاج گیاه و سطح خاک حداقل پنج سانتیمتر بالاتراز سطح آب قرار بگیرد.
-به هیچ وجه از آبی که بیش از 90ppmاملاح داشته باشد استفاده نکنید.

تکثیر : کاشت بذر،قلمه برگ،تقسیم بوته و کشت بافت.

کود دهی : انجام نشود.اقدام به کوددهی به روشهای معمول و مشابه آنچه در مورد سایر گیاهان صورت می پذیرد ،منجر به مرگ گیاهان حشره خوار میشود.البته پرورش دهندگان باتجربه با رعایت یکسری اصول و قواعد اقدام به کوددهی میکنند اما در مورد این گیاه بهتر است تنها به تغذیه با حشرات با اندازه مناسب یا کرم خونی (تازه یا خشک شده) اکتفا کرده و حتی در این صورت نیز نباید در تغذیه گیاه زیاده روی شود.

سایر اطلاعات :
-جنس "دیونه آ" تا این تاریخ تنها دارای یک گونه شناخته شده است اما  در طی قرون متمادی نمونه های پرورشی زیادی با رنگها و فرمها و اندازه های گوناگون توسط پرورش دهندگان بوجود آمده که منشاء همه آنها همین تک گونه است.
-جهت حفظ سلامت "ونوس" در طولانی مدت باید به نیازش به یک دوره استراحت زمستانه حدود 3 ماه در سال توجه شود.برای این منظور همزمان با کوتاه شدن طول روز ،گیاه را در معرض سرما قرار داده و به تناسب افت دما میزان آبیاری را کاهش دهید تا وارد فاز استراحت شود.در طول این مدت آب زیر گلدانی را کاملا تخلیه کرده و تنها به مقداری آبیاری انجام دهید که خاک نمناک باقی مانده و از خشک شدن کامل خاک جلوگیری شود.در زمان استراحت، ونوس حشره خوار بخش اعظم برگهای خود را از دست میدهد که امری طبیعی بوده و نباید اسباب نگرانی شود.
همچنین برای تامین نیاز سرمای "ونوس"، برخی پرورش دهندگان پس از کاهش تدریجی آبیاری و مدت زمان نوردهی،گیاه را از بستر خارج کرده و پس از ضدعفونی بوسیله قارچ کش ،در چند لایه دستمال کاغذی پیچیده و در کیسه پلاستیکی قرار میدهند و برای مدت سه ماه آنرا در یخچال نگهداری میکنند.
البته در طول این مدت باید گیاه را بطور منظم زیر نظر داشت و به محض مشاهده علائم عفونت ،نسبت به درمان اقدام کرد.

*اغلب ترکیبات آفت کش برای سلامتی مضر بوده و سرطانزابودن بسیاری از آنها ثابت شده،بنابراین درهنگام استفاده از این ترکیبات مسایل ایمنی نظیر استفاده از دستکش ، ماسک و عدم تماس باسم یا ظروف آغشته به سم را رعایت کرده و اطمینان حاصل کنید که بسته بندی گیاه به گونه ای باشد که آفت کش یا بخارات آن به محیط داخل یخچال راه پیدا نکنند.



برخی از منابع:

کد:

http://www.kew.org/plants-fungi/Dionaea-muscipula.htm
http://www.carnivorousplants.org/howto/GrowingGuides/Dionaea.php
Photo:
http://www.hantsflytrap.com/ekmps/shops/hampshirecarni

امیرحسین مهدیفر/ Monday 28 october 2013